Mozes Barend Benjamin Nieuwkerk (Maurits) (1877-1941)
commissionair
63 jaar
 

zoon van Benjamin Nieuwkerk en Bluma Flora Kleinmann
echtgenoot van Judith Sara de Vries

Vermeldingen

  • is geboren op 15 juli 1877 te Amsterdam.
  • woont (bij ouder(s)) Plantage Kerklaan 5 te Amsterdam tussen 15 juli 1877 en mei 1881 - Het gezin verhuist in mei 1881 naar 206-64.
  • kantoorbediende woont (bij ouder(s)) Nieuwe Keizersgracht 39 te Amsterdam tussen mei 1881 en 11 augustus 1900 - Inschrijving mei 1881 van deel 375 folio 12.
  • is vermeld m.b.t. militaire dienst: in 1896 - Plaatsvervanger gesteld.
  • is vermeld m.b.t. militaire dienst: in 1896 - Signalement 1.80 m., rond gezicht, gewoon voorhoofd, bruine ogen, neus, mond en kin gewoon, donkerblond haar en wenkbrauwen.
  • kantoorbediende woont (bij ouder(s)) Sarphatistraat 79 huis te Amsterdam tussen 11 augustus 1900 en 19 februari 1905 - Uitschrijving 19-2-1905 naar eigen kaart.
  • M.B. Nijkerk wordt vermeld van 1904 tot 1907 te Amsterdam - Komt voor in 'De Indische Mercuur'; orgaan gewijd aan de uitvoerhandel. Meldingen over import tabak M.B. Nijkerk & Co..
  • M.B. Nijkerk is ondernemer van 1905 tot 1930 te Amsterdam - Handelaar in granen. O.Z. Voorburgwal 290 vanaf 1909-1930.
  • M.B. Nijkerk is ondernemer van 1905 tot 1916 te Amsterdam - Handelaar in tabak. O.Z. Voorburgwal 322-324; van 1905-1907; O.Z. Voorburgwal 290 vanaf 1909-1916.
  • wordt vermeld in huwelijks (ondertrouw) annonce op 26 januari 1905 te Amsterdam met de tekst: "Ondertrouwd: Maurits B.B. Nijkerk en Juliette de Vries." Amsterdam, 26 Januari 1905. "Getrouwd: Maurits B.B. Nijkerk en Juliette de Vries, die, mede namens wederzijdsche familie, hunnen hartelijken dank betuigen voor de vele bewijzen van belangstelling, bij hun huwelijk ondervonden." Amsterdam, 14 Februari 1905.
  • wordt vermeld in huwelijks (ondertrouw) annonce op 14 februari 1905 te Amsterdam met de tekst: "Getrouwd: Maurits B.B. Nijkerk en Juliette de Vries, die, mede namens wederzijdsche familie, hunnen hartelijken dank betuigen voor de vele bewijzen van belangstelling, bij hun huewlijk ondervonden." Amsterdam, 14 Februari 1905.
  • te Amsterdam, wordt vermeld als bruidegom op 14 februari 1905 te Amsterdam (Sarphatistraat 79).
  • woont Stadhouderskade 88 te Amsterdam van 14 februari 1905 tot 14 juni 1913.
  • wordt vermeld in 1906 te Nijkerk - De gemeente Nijkerk was het centrum van een bloeiende tabakscultuur. Daarom is het niet zo verwonderlijk dat Mozes B.B. in Amsterdam een tabakshandel grondvestte. Bovendien waren de annonces waarin de tabakshandel werd aangekondigd ook in de collectie van Karel Nijkerk opgenomen.
  • wordt vermeld in geboorteannonce te Amsterdam tussen 1906 en 1911 te Amsterdam met de tekst: Bij de geboorte van drie zoons (1906, 1910 en 1911).
  • te Amsterdam wordt vermeld in zakelijke annonce op 10 mei 1906 te Amsterdam met de tekst: "Blijkens akte ..... tussen .... Mozes Barend Benjamin Nijkerk en Gustave Stokvis, beiden kooplieden in tabak en wonende te Amsterdam, aangegaan eene vennootschap, ten doel hebbende de uitoefening van den handel in tabak ... gevestigd te Amsterdam en zal worden gedreven onder de firma M.B. Nijkerk & Co., ...... Ondergetekenden M.B. Nijkerk en G. Stokvis. Amsterdam, 31 December 1906.
  • te Amsterdam wordt vermeld in zakelijke annonce op 31 december 1906 te Amsterdam met de tekst: "Blijkens akte ..... tussen .... Mozes Barend Benjamin Nijkerk en Gustave Stokvis, beiden kooplieden in tabak en wonende te Amsterdam, met heden ontbonden de tusschen het aangegane vennootschap, gevestigd te Amsterdam, gedreven onder de firma M.B. Nijkerk & Co., en den handel in tabak ...... lopende zaken ... zullen worden vereffend door den eersten ondergeteekende, aan wien door den tweeden ondergeteekende het recht is verleend de firma M.B. Nijkerk & Co. te mogen blijven voeren en daarover vrij te beschikken." Ondergetekenden M.B. Nijkerk en G. Stokvis. Amsterdam, 31 December 1906.
  • M.B.B. Nijkerk woont (volgens adresboek) Stadhouderskade 88 te Amsterdam 1910 of 1911 - Mozes Benjamin Barend Nieuwkerk woonde Stadhouderskade 88. Ergo: hij is degene in het adresboek.
  • woont Nicolaas Witsenkade 12 bovenhuis te Amsterdam van 14 juni 1913 tot 3 februari 1922.
  • woont (als bedrijf) Oudezijds Voorburgwal 290 te Amsterdam in 1915 - Nijkerk & Co., M.B., in granen, O.Z. Voorburgwal 290.
  • M.B. Nieuwkerk woont (als bedrijf) Oudezijds Voorburgwal 290 te Amsterdam in 1920 - In granen.
  • is ondernemer, als bedrijf op 27 april 1921 te Amsterdam - Inschrijving in Handelsregister M.B. Nykerk & Co, agentuur en commissiehandel in buitenlands graan, oliezaden, copra, enz., tijdstip van vestiging 1-2-1920 (voortzetting bestaande firma), huwelijkse voorwaarden. Eigenaar Jules Polak, Joh. Verhulststr 92 Amsterdam, geboren 18-12-1879 Amsterdam (dus niet Nieuwkerk zelf). Procuratiehouder Willem Johan Roos, Gentschestraat 18a Scheveningen, geboren 28-8-1879 Amsterdam. Filiaal Rotterdam, Ged. Binnenrotte, naam M.B. Nykerk & Co..
  • is ondernemer, als bedrijf in 1922 te Amsterdam - Ontslag van Roos, uittreding Jules Polak, nieuwe eigenaar Jacob Landsman, Saxen Weimarlaan 18 Amsterdam, geboren 25-8-1896 Rotterdam, Landsman uitgetreden 30-11-1922, overgedragen aan M.B. Nykerk en Ph. Philips, voortzetting als M.B. Nykerk & Co. Filiaal Rotterdam per dezelfde datum opgeheven. M.B. Nykerk & Co, agentuur en commissiehandel in buitenlands graan, oliezaden, copra, enz. Naam van de vennoten: (1) Nykerk (rode inkt: Nieuwkerk), Maurits Barend Benjamin en (2) Philip Philips, Stadhouderskade 27 Amsterdam geboren 28-7-1876 Amsterdam. Dit alles aangegeven door Nykerk, vennoot.
  • woont (in welke hoedanigheid is niet vastgelegd) Jan Luykenstraat 72 te Amsterdam in 1922.
  • woont Jan Luykenstraat 72 huis te Amsterdam sinds 3 februari 1922.
  • wordt vermeld op 6 april 1923 te Amsterdam - In het comité m.b.t. kiesadvies om alleen op A. Asscher te stemmen van lijst 14. Lijst 14 was de Vrijzinnig Democratische Bond. (In 1923 werden de Vrijzinnig Democraten ook aanbevolen door dr. Stephan Sturkop.).
  • wordt vermeld op 5 december 1924 te Amsterdam - Installatie als lid van het kerkbestuur der Nederlands-Israëlitische Hoofdsynagoge te Amsterdam. Werd met bijna algemene stemmen benoemd. Door familietraditie aan de Joodse gemeente verbonden. Wordt door een medelid 'schertsenderwijze' de 'baby' van het kerkbestuur genoemd. Over Nijkerk: 'zinspelend op de eigenlijke naam bij de Burgerlijke Stand (Nieuwkerk) acht hij het een gelukkig voorteken, dat bij de bouw van nieuwe kerkgebouwen, de heer Nijkerk zijn intrede doet in het kerkbestuur. Nijkerk ondertekent mede een oorkonde voor dr. Simon Jacobus Philips, zijn voorganger.
  • M.B. Nijkerk ondertekent een familieannonce te Amsterdam op 30 januari 1926 te Amsterdam wegens: Overlijden van zijn moeder F. Nijkerk-Kleinmann. Hij ondertekent met zijn vrouw J. Nijkerk-De Vries.
  • wordt vermeld op 14 januari 1927 te Amsterdam - Vergadering van commissie onder gezag van de Nederlands-Israëlitische hoofdsynagoge, onder presidium van M.B. Nijkerk, over de verbouwing van de beide rituele vleeshallen (in de Nieuwe Kerk en in de Amstelstraat) i.v.m. de vleeskeuringswet.
  • wordt vermeld op 27 juli 1928 te Amsterdam - Lid van de huldigingscommissie: huldiging van een persoon in de bestuurskamer van De Joodsche Invalide.
  • is commissionair, als bedrijf op 1 november 1928 te Amsterdam - Philips uit de vennootschap getreden, zaken onder dezelfde naam voortgezet door M.B. Nijkerk. Het is nu: graancommissiezaken en voor eigen rekening. Eigenaar nog steeds M.B. Nijkerk, Jan Luykenstraat 72.
  • wordt vermeld op 19 april 1929 te Amsterdam - Lid van de bouwcommissie bij de verbouwing van de vleeshal aan de Amstelstraat.
  • wordt vermeld op 18 oktober 1929 te Amsterdam - Wordt voorzitter van de Vereniging tot oprichting en instandhouding ener Nijverheidsschool in buurt R.
  • M.B. Nieuwkerk woont (volgens adresboek) te Amsterdam in 1930 - Jan Luykenstraat 72.
  • wordt vermeld op 26 september 1930 te Amsterdam - Voert het woord. 'Men zou kunnen denken dat zijn gevoelens uit egoïsme voortspruiten, dat hij blij is Beis Jisroeil kwijt te zijn. Dit gevoel is hem echter geheel vreemd. Tot 10 jaar geleden de noodzakelijkheid van het werk van Beis nog niet zo werd ingezien en men er nog enigermate schroomvallig tegenover stond, hebben [] begrepen dat de Vereniging in een behoefte zou voorzien. De bevolking der school toch komt uit een milieu waarvoor morele opvoeding nodig was. de school draagt een ongelukkige naam. Nog ongelukkiger is het, dat deze naam op de kinderen van toepassing is. Reeds lang was door de schoolcommissie de noodzakelijkheid ingezien, om de kinderen bij het verlaten der school iets mee te geven. Gaarne heeft zij dan ook aan het verzoek van Beis, om van de lokalen der school gebruik te mogen maken, gevolg gegeven. Spijt heet men er nooit van gehad, te minder, toen men zag, dat het werk vooruitgang en resultaten had. Kwesties zijn er nooit geweest. Spreker hoopt dat in het nieuwe gebouw het werk der vereniging dezelfde groei als in de afgelopen jaren zal komen. (Beis Jisroeil was het 'Joods Ons Huis', die zich richtte op 'ontwikkelings-, opvoedings- en beschavingsarbeid'.).
  • Mozes Barend Benjamin Nijkerk is op 1 oktober 1930 - Commissaris van de N.V. Noord Hollandsche Margarinefabriek te Zaandijk. (Directeur: C.A. Honig). Kan ook zijn neef Marinus Benjamin Barend Nieuwkerk zijn geweest.
  • wordt vermeld op 30 oktober 1930 te Amsterdam - Hij was lid van het Kerkbestuur.
  • wonende te Amsterdam, wordt als als bedrijf vermeld op 1 februari 1931 te Amsterdam - M.B. Nijkerk & Co. opgeheven.
  • wordt vermeld op 4 maart 1933 - Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, als voorzitter van het bestuur der Vereniging tot Oprichting en Instandhouding van lagere nijverheidsscholen.
  • wordt vermeld op 17 mei 1933 te Amsterdam - Secretaris van een Economische Commissie voor het verlenen van commercieel en juridisch advies, in industriële en handszaken voor Joden in Nederland. Correspondentie te richten aan M.B. Nijkerk, Jan Luykenstraat 72.
  • M.B. Nieuwkerk woont (volgens adresboek) te Amsterdam in 1935 - Jan Luykenstraat 72.
  • wordt vermeld op 27 december 1935 te Amsterdam - Begroetingstoespraak, namens het kerkbestuur van de Nederlands-Israëlitische hoofdsynagoge, bij Algemene vergadering over de kwestie der toelating van de Poale Zion.
  • wordt vermeld op 14 januari 1936 te Amsterdam - Een der aftredende leden van de Centrale Commissie tot de Algemene Zaken het Nederlands-Israëlitische kerkgenootschap, onder wie A. Asscher, prof dr. D. Cohen en andere bekende namen. (Asscher en Cohen werden de voorzitters van de Joodse Raad).
  • wordt vermeld op 30 oktober 1936 te Amsterdam - Legt als lid van het kerkbestuur en van de Commissie voor de bouw een gedenksteen annex hoeksteen van de synagoge in Plan-Zuid (in de Lekstraat). Aanwezig het kerkbestuur met haar rabbijnen en penningmeesters. Mede gelegd door o.a. Abraham Asscher, voorzitter van de kerkenraad.
  • wordt vermeld in 1937 te Amsterdam - Toegelaten als gewoon lid van het Genootschap Amstelodamum.
  • wordt vermeld op 28 mei 1937 te Amsterdam - Is secretaris van het hoofdbestuur van de Vereniging tot steun van het Nederlands-Israëlitische seminarium.
  • wordt vermeld op 28 mei 1937 te Amsterdam - Fungeert het lopende jaar als voorzitter van het kerkbestuur van de Nederlands-Israëlitische hoofdsynagoge.
  • wordt vermeld op 21 juni 1937 te Amsterdam - Is voorzitter van het synagogaal ressort Noord-Holland.
  • wordt vermeld op 30 juli 1937 te Amsterdam - Krijgt ter gelegenheid van zijn zestigste verjaardag een diner aangeboden, als voorzitter van het Kerkbestuur der N.I.H.S. (zie foto).
  • meelagent, is overleden op 10 maart 1941 te Amsterdam.
  • te Amsterdam wordt vermeld in overlijdensannonce op 10 maart 1941 te Amsterdam met de tekst: "Heden overleed tot onze diepe droefheid, onze dierbare vader M.B.B. Nijkerk, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, Weduwnaar van Juliette de Vries, in den ouderdom van 63 jaar. De begrafenis zal plaats vinden op donderdag 13 maart a.s., om 2 uur te Muiderberg. Vertrek van Frans van Mierisstraat 10 om 1.30 u. Verzoeke geen bloemen. eenige kennisgeving." Ondertekening: Brussel, B.M. Nijkerk; Amsterdam, A.M. Nijkerk; Brussel, H.K.M. Nijkerk. Plaats en datum: Amsterdam, 10 Maart 1941.
  • wordt vermeld in overlijdensannonce op 10 maart 1941 te Amsterdam met de tekst: "Heden overleed, tot onze diepe droefheid, onze dierbare Broeder, Zwager en Oom M.B.B. Nijkerk, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, Weduwnaar van Juliette de Vries, in den ouderdom van 63 jaar." Amsterdam, 10 Maart 1941. Ondertekening: H.B. Nijkerk; M. Nijkerk-Maartens; C. Nijkerk-Fischel. Nichten en Neven.
  • woont (als inwoner bij derden) Oranje Nassaulaan 9 te Amsterdam tot 10 maart 1941 - Bij Picard.
  • is begraven op 13 maart 1941 te Muiderberg (Joodse begraafplaats Muiderberg).
  • wordt vermeld op 29 augustus 1941 te Amsterdam - Wet uitgevaardigd waarin Joodse leerlingen verboden wordt nog onderwijs te ontvangen aan openbare onderwijsinstellingen. De Joodse voorzitter van het schoolbestuur van de Derde Ambachtsschool aan het Timorplein. M.B. Nijkerk, neemt zelf ontslag, tot spijt van de Maatschappij. Weliswaar stelt Nijkerk voor in de Timorpleinschool een aparte Joodse schoolruimte in te richten, maar het Maatschappijbestuur aarzelt op haar vergadering van 3 september 1941 hier op in te gaan en wil wachten op een initiatief van de Joodsche Raad. Er komt niet een antwoord zoals de Maatschappij dat hoopt of wenst. Alle leerlingen van de Timorpleinschool moeten op woensdag 31 september 1941 langs de conciërge defileren, die alle leerlingen stuk voor stuk vraagt of ze Joods zijn. Als men deze vraag bevestigend beantwoordt, volgt de mededeling dat men de volgende dag niet meer hoeft terug te komen. De 103 Joodse kinderen die dit lot zo onverwacht treft, halen hun spulletjes op uit de diverse lokalen en komen niet meer terug. Inmiddels heeft de Joodsche Raad het vakonderwijs voor Joodse scholieren opgepakt en wordt op woensdag 17 december 1941 de M.B. Nijkerkschool geopend aan Rapenburgerstraat 128. Nijkerk zelf is inmiddels overleden; een zoon bedankt voor de eer zijn vader aangedaan. Van de 103 Joodse leerlingen van de Timorpleinschool worden er voor zover bekend in ieder geval 84 om het leven gebracht.
  • wordt vermeld op 26 december 1941 te Amsterdam - Opening van de M.B. Nijkerkschool geopend aan de Rapenburgstraat 128, de Nijverheidschool van de Joodsche Centrale Beroepsopleiding. Aanwezig o.a. prof. Cohen, voorzitter van de Joodschen Raad. Cursussen en leergangen voor ongeveer 1300 personen. De M.B. Nijkerkschool bestond oorspronkelijk uit 'losse' cursussen - meubelmaken, stofferen, behangen etc. De school ontving de naam ter herinnering aan de man, die zoveel voor het Joodse nijverheidsonderwijs voelde en deed. Een zoon van M.B. Nijkerk dankte voor de eer zijn vader aangedaan.
  • wordt vermeld op 23 oktober 1942 te Amsterdam - Annonce voor de ambachtsschool M.B. Nijkerk. Scholen in de Rapenburgerstraat 128, Muiderstraat 21 en Westeinde 17. Allerlei vakken.
  • wordt vermeld op 15 januari 1943 te Amsterdam - Annonce voor de ambachtsschool M.B. Nijkerk. Cursus horlogemaken. Muiderstraat 21. Aanmelding op spreekuur der J.C.B. Hemonylaan 27. (Hoewel Nijkerk voordien al verhuisde en zijn zoons daar ook al niet meer woonden. Zie bron 8322-Y: op dat adres zat de Joodsche Centrale voor Beroepsopleiding).
  • wordt vermeld op 9 april 1943 te Amsterdam - Annonce ambachtsschool M.B. Nijkerk. Zondagscursussen fotografie, optiek et al. Muiderstraat 21. Aanmelding op spreekuur der Joodsche Centrale voor Beroepsopleiding, Hemonylaan 27.

Eigen code:

V-8 kleinkind

Beschrijving

Roepnaam volgens bron 2143-B. Hij had - voor zover bekend - geen rol in de bedrijven van Nijkerk; zijn drie zoons wel.
Ter voorbereiding van een artikel over de Joodse verzetsstrijder Benno Nijkerk deed ik verder onderzoek naar de familie waaruit hij ontsproot. Behalve Benno zelf vielen de rollen van zijn broers Dolf en Hugo in WO-II op. Vooral over hun vader, Maurits Nijkerk (Moses Barend Benjamin Nieuwkerk) dook veel nieuws op. Naast zijn bedrijf M.B. Nijkerk & Co. was hij actief in het (Joodse) maatschappelijke leven. Hij was - naast andere functies - lid en zelfs even voorzitter van het Kerkbestuur der Nederlandsch-Israëlitische Hoofdsynagoge te Amsterdam. Daarin werkte hij nauw samen met de heren Asscher en Cohen, later voorzitters van de Joodsche Raad. Dit en andere wetenswaardigheden over deze man is beschreven op <https://sturkop.nl/?s=Maurits+Nijkerk+%26+Zonen>.


Woonplaatsen

  in 1877     geboorte     Amsterdam    
  tussen 1877 en 1881     vermelding woonplaats     Amsterdam     Plantage Kerklaan 5
  tussen 1881 en 1900     vermelding woonplaats     Amsterdam     Nieuwe Keizersgracht 39
  tussen 1900 en 1905     vermelding woonplaats     Amsterdam     Sarphatistraat 79 huis
  in 1905     annonce huwelijk of ondertrouw     Amsterdam    
  in 1905     vermelding bruidegom     Amsterdam     Sarphatistraat 79
  in 1905     annonce huwelijk of ondertrouw     Amsterdam    
  van 1905 tot 1913     vermelding woonplaats     Amsterdam     Stadhouderskade 88
  tussen 1906 en 1911     annonce geboorte     Amsterdam    
  1910 of 1911     vermelding woonplaats     Amsterdam     Stadhouderskade 88
  van 1913 tot 1922     vermelding woonplaats     Amsterdam     Nicolaas Witsenkade 12 bovenhuis
  in 1915     vermelding woonplaats     Amsterdam     Oudezijds Voorburgwal 290
  in 1922     vermelding woonplaats     Amsterdam     Jan Luykenstraat 72
  in 1926     annonce ondergetekende     Amsterdam    
  in 1928     vermelding beroep     Amsterdam     Oudezijds Voorburgwal 290
  in 1930     vermelding woonplaats     Amsterdam    
  tot 1941     vermelding woonplaats     Amsterdam     Oranje Nassaulaan 9

Beroepen

  tussen 1881 en 1900     vermelding woonplaats     kantoorbediende  
  van 1905 tot 1930     vermelding beroep     ondernemer  
  in 1921     vermelding beroep     ondernemer, als bedrijf  
  in 1928     vermelding beroep     commissionair, als bedrijf  
  in 1930     vermelding beroep      
  in 1941     overlijden     meelagent  

Bronnen


Creative Commons-Licentie
2020, J. Sturkop