Jekuthiel genaamd Koopman  

man
echtgenoot van N.N.

Vermeldingen

  • wordt vermeld op 1 juni 1774 te Amsterdam - Met deze naam wordt hij genoemd bij de verloving van zijn kleinzoon David..
  • Alias Israel(?) - Zijn zoon Hijman, dan al overleden, wordt Heyman Israel genoemd. Dat zou kunnen betekenen dat Koopman ook als Israel werd aangeduid. Maar dit is niet zeker. In 'Joodse voornamen in Amsterdam' komt Israel niet voor als synoniem van een der andere bekende voornamen van Koopman. Het is veel waarschijnlijker dat een ambtenaar er t.b.v. officiele documenten niet uit wijs kon worden hoe het patroniem van een genoemde werkelijk luidde. Het is bekend dat er voor joodse personen dan maar Mozes voor in de plaats werd gezet; Israel lijkt hiertoe ook een logische verklaring..
   ongedateerd
  • Toelichting/commentaar - Het is aardig te zien in 'Joodse voornamen in Amsterdam' dat in de achttiende en vroege negentiende eeuw 'Kobus' een synoniem was voor Koopman..
  • Toelichting/commentaar - Zijn zoon Hijman wordt ook wel genoemd met de familienaam Wasjerman (op 14 november 1777). Dat wil nog niet zeggen dat Jekuthiel genaamd Koopman zelf deze familienaam heeft gevoerd. Sturkop o.i.d. lijkt nog minder waarschijnlijk als familienaam, hetgeen bij Jekuthiels zoon Hijman wordt aangevoerd..
  • Toelichting/commentaar - Er is nog onderzocht of de familienaam Blitz zou hebben kunnen zijn, want Jekuthiels kleinzoon David (III-1) nam in 1811 de familienaam Bles aan. Dat is synoniem voor Blitz (zie: joodse achternamen in Amsterdam). David zou met die naam naar de familie van zijn grootvader hebben kunnen bewijzen. Er zijn in de Amsterdamse archieven enkele 'suspects' Jekuthiel en Coenraad Blitz te vinden, maar het is heel onwaarschijnlijk dat dit onze voorvader betreft..
  • Toelichting/commentaar - De genealoog en deskundige op het gebied van joodse namen Moshe Mossel meldt dat de dubbele naam Jekuthiel Koopman een combinatie is van voornamen. Harmen Snel van het Stadsarchief Amsterdam vermeld dergelijke peronen dan als 'Jekuthiel genaamd Koopman', om zo iemand te onderscheiden van een Jekuthiel met het patroniem Koopman. Koopman is in dit geval geen Nederlandse vertaling van Jekuthiel (zoals bijvoorbeeld Coenraad), maar het tweede deel van veel voorkomende dubbele namen (zoals ook Naftali-Hirsch, Asher-Anshil, Benjamin-Wolf). Waar de oorsprong van deze combinaties ligt, is linguïstisch niet altijd duidelijk, maar het is zeker niet in Nederland. Koopman (of Kaufman, Kofman) valt ook niet als een Nederlandse naam te beschouwen. In ons geval is de naam Jekuthiel (Hebreeuws) of Koopman (Jiddisch en Hollands). Beide componenten komen bij deze zelfde persoon voor gedurende de ondertrouw / huwelijk van David Hijman Sturkop, waar de bruidegoms vader eens het patroniem Jekuthiel voert (in David's tnaim rishonim) en eens Koopman (bij zijn ondertrouw). Bijzonder logisch lijkt het dat hij de Bijbelse vorm gebruikt in een religieus document en de Nederlandse vorm bij de openbare ondertrouw. Dit mag dus als bewijs gelden. Het kwam veel voor dat iemand later nog een tweede naam kreeg, gekoppeld aan de kerkelijke- of geboortenaam. Overigens staat ook elders: (1) K'ofman is een roepnaam voor Jekuthiel en ook voor Coenraad; (2) Kojfman is een synoniem voor Kaufman en voor Koopman; (3) de voornamen Koopman en Coenraad zijn synoniem; (4) de naam Coenraad werd soms afgeleid van het Hebreeuwse Jekuthiel en (5) Jêkoethi'el - K'ofman behoort tot de meest voorkomende dubbelnamen. Daarmee is bewezen dat dit inderdaad een gangbare combinatie van voornamen was en lijkt de cirkel Jekuthiel - Koopman rond. Relevant is nog dat men in Amsterdam voornamelijk Nederlandse voornamen koos bij Jiddische namen die men uit het buitenland had meegebracht. Al met al is de kennis van joodse namen een wetenschap op zich..

Eigen code:

I

Beschrijving

Weliswaar is Koopman de oudst bekende voorvader in de genealogie van de geslachten Sturkop en Sturhoofd, van hem komt niet onze familienaam. De herkomst van de naam Sturkop (in varianten): die komt met zijn schoondochter Mariana Alexander ons land in.

Deze voorvader is de oudst bekende die is gevonden. Het bestaan van Koopman en zijn veronderstelde vaderschap van Hijman Koopman wordt als volgt aangetoond: in het ondertrouwregister van 1775 staat vermeld dat David Heymans in ondertrouw gaat, in aanwezigheid van zijn vader Heyman Koopman. Daaruit valt op te maken dat deze David Heymans een zoon is van Hijman. Hiermee is dan bewezen dat deze Hijman het patroniem 'Koopman' voerde en dat betekent, dat dit de voornaam van diens vader was. Zo'n patroniem gaf inderdaad vrijwel altijd de voornaam van de vader van de betrokkene aan, aldus bevestigd in 1985 door Drs. Odette Vlessing van het Gemeente Archief Amsterdam. Dat Hijman Koopman een (oudste) zoon genaamd Koopman had, die dan naar zijn grootvader was vernoemd, versterkt deze aanname.
Genealogie: in de geboorten- en besnijdenisregisters komt deze Jekuthiel alias Koopman niet voor, noch een zoon (zoals Hijman) van hem. Ook een ondertrouw, huwelijk en overlijden zijn niet te vinden. Al met al is het bestaan van deze stamvader alleen maar af te leiden uit latere vermeldingen omtrent zijn kinderen. Het is niet bekend of hijzelf in Nederland heeft geleefd, noch kan dit worden vastgesteld voor zijn zoon Hijman.
De gehanteerde namen (Jekuthiel genaamd Koopman) worden toegelicht in vermeldingen onder deze persoon.

Bronnen


Creative Commons-Licentie
2020, J. Sturkop