Engel Mozes Hond (Clara) (±1786-1849)

ca. 63 jaar
 

dochter van Mozes Emanuel de Hond en Mariana Levie
echtgenote van haar volle neef Salomon Hartog Hond

Vermeldingen

  • Clara Mozes de Hond is geboren rond 1786 te Amsterdam (Volgens familieannonce bij haar dood in 1849. Ook 1788 is genoemd als geboortejaar door Moshe Mossel. Zie bron 1213. Daarin staat ook Amsterdam als geboorteplaats).
  • Elk Mozes Manuel Mozes Manuel Haag, wordt vermeld als bruid in 1805 te Amsterdam - Pinchas Hartog Haag trouwt met Elk Mozes Manuel Haag. Haag of H'ag is de oorspronkelijke familienaam van de familie (de) Hond. Beide echtelieden heten Haag. Pinchas is volgens “Joodse voornamen in Amsterdam” identiek aan o.a. Hartog en Salomon. Daarom kan Pinchas Hartog Haag synoniem zijn aan Salomon Hartog Hond. Volgens hetzelfde boekje heeft ook de naam Elk synoniemen: Elka = Clara en Elle = Engeltje. Het lijdt weinig twijfel dat Elk Mozes Manuel Haag identiek is aan Clara alias Engel Mozes de Hond, die immers dochter was van Mozes Emanuel.
  • Alias Clara Mozes Hond - Bij de geboorte van haar kinderen wordt zij beurtelings Clara (1812 en 1818) en Engeltje (1815) genoemd.
  • te Amsterdam, is getuige bij aangifte van geboorte van Hartog Salomon Hond op 11 maart 1833 te Amsterdam - Via akte van bekendheid. Ze is echtgenote van Salomon Hartog Hond, en moeder van de Hartog Salomon Hond.
  • wordt vermeld op 25 mei 1835 te Amsterdam - In een akte van scheiding is gepreciseerd hoe zijn Levie, Clara en Hannaatje Mozes de Hond onroerend goed en ander erfdeel van hun ouders in eigendom verkregen.
  • Clara Mozes de Hond te Amsterdam wordt vermeld in overlijdensannonce in juni 1849 te Amsterdam met de tekst: "Heden trof mij de gevoeligste slag mijns levens, door het plotseling afsterven van mijne teergeliefde Echtgenoote CLARA MOZES DE HOND, in den ouderdom van 63 jaren, na eene gelukkige Echtvereeniging van ruim 46 jaren. Al die de overledene haar braaf en edeldenkend karakter gekend hebben, zullen ligtelijk kunnen beseffen, wat ik aan haar in mijnen hoogen ouderdom verlies. Ondertekening: Namens mijne Kinderen, Klein- en Behuwdkinderen, S.H. de Hond. Strekkende deze zoo tot Algemeene als Bijzondere Kennisgeving. Plaats en datum: Juni 1849.” Eigen commentaar: Clara wordt in de annonce DE HOND genoemd, hoewel zij gehuwd was met Salomon Hartog Hond, die altijd HOND werd genoemd..
  • Clara Mozes Hond, is overleden op 14 juni 1849 te Amsterdam (Volgens akte van (boedel)scheiding).
  • Vermeld op 14 juni 1849 als erflater - Na haar overlijden wordt op 12-11-1849 haar erfenis toegewezen. Haar testament dateert van 14-6-1849. Van haar erven (1) haar zoon Levie Salomon Hond; (2) haar zoon Jacob Salomon Hond; (3) haar kleinzoon Levie Mozes Hond, meerderjarig kind van de overleden Mozes Salomon Hond en Aaltje Levie Rozelaar; (4) haar kleinkinderen, t.w.: de minderjarige kinderen van Mozes Salomon Hond en Aaltje Levie Rozelaar: Salomon Mozes Hond, Hartog Mozes Hond, Eliazer Mozes Hond, Engel Mozes Hond, Aron Mozes Hond, Simon Mozes Hond, Willem Mozes Hond en Rachel Mozes Hond; (5) haar kleinkinderen, de minderjarige kinderen van haar overleden zoon Hartog Salomon Hond en haar schoondochter Sara Koopman Sturkop, t.w.: Naatje Hartog Hond en Salomon Hartog Hond; (6) haar dochter Meriam Salomon Hond; (7) haar dochter Sara Salomon Hond en (8) haar kleinkinderen, kinderen van haar overleden zoon Samuel Salomon Hond en Maria Philip Hond, t.w.: Salomon Samuel Hond en Samuel Hond. De erfenis bestaat uit: (1) De helft van huis en erf aan de Sint Antoniesbreestraat, het derde huis van de Sint Antoniesluis, wijk 13, nummer 3894, kadaster sectie G, nummer 2946, met geen precario belast; (2) De helft van huis en erf aan de Leprozengracht of Joode Stroomarkt, het vijfde huis van de Lange Houtstraat, wijk 14, nummer 4334, kadaster sectie H, nummer 231, met geen precario belast; (3) De helft van huis en erf aan de linker vleugel van de Sint Antoniesluis of Zwanenburgwal, tussen de Sint Antoniesbreestraat en Snoekjesgracht, wijk 13, nummer 3634, kadaster sectie G, nummer 3248, belast met precario à één gulden 's jaars. Deze percelen behoorden voor het geheel aan de gemeenschappelijke boedel van wijlen de heer Mozes Emanuel de Hond, alias Mozes Emanuel en wijlen diens echtgenote Marianne Levij, die in wettelijke gemeenschap van goederen getrouwd waren. Zij waren de ouders van bovengenoemde Clara Mozes de Hond. Zij was voor een derde erfgenaam gebleven als één hunner drie kinderen. Het testament dateert van 31-10-1827 bij notaris Bernard van Praag.Geen van deze drie panden is met hypotheek belast geweest. Clara Mozes de Hond had de bovengenoemde helften als volgt in eigendom verkregen: (1) Haar broer Levie Mozes de Hond en zij waren door haar ouders geprelegateerd via testamenten en onderhandse akte van scheiding d.d. 25-5-1835; (2) vrij ingewikkelde formule, samen met haar zuster Hannaatje Mozes de Hond (echtgnote van Koopman Alexander Sturkop) en broer Levie Mozes de Hond, met onderlinge overdrachten. (3) zelfde als nummer 2. De objecten zijn op deze zelfde datum geveild in het “locaal voor publieke verkoopingen 'Het Oudezijds Heeren Logement”' op de Grimburgwal. De objecten werden als volgt verkocht: (1) voor 2150 gulden, via een makelaar gekocht door Sander Salomon van Raap en Abraham Salomon van Raap, kooplieden, beiden Zwanenburgwal 1, bij de Vlooijenburgergracht; (2) voor 470 gulden, gekocht door Koopman Alexander Sturkop, Sint Antoniesbreestraat; (3) voor 1100 gulden gekocht door Koopman Alexander Sturkop, Sint Antoniesbreestraat. De objecten bleven dus binnen de familie.
  • Toelichting m.b.t. tot de woning (G - Zwanenburgwal 47 - 50 - 14) van Engel Mozes Hond: op 14 juni 1849 - Haar helft van huis en erf aan de linker vleugel van de Sint Antoniesluis of Zwanenburgwal, tussen de Sint Antoniesbreestraat en Snoekjesgracht, wijk 13, nummer 3634, kadaster sectie G, nummer 3248, belast met precario à één gulden 's jaars. Verkegen uit de erfenis van haar ouders, die dit perceel via proces-verbaal van veiling en toewijzing op 2-6-1817 door notaris Jan Christiaan Meyer hadden verkregen. Niet met hypotheek belast geweest. Clara en Hannaatje Mozes de Hond waren door hun ouders geprelegateerd via testamenten en onderhandse akte van scheiding d.d. 25-5-1835. Verkocht voor 1100 gulden gekocht door Koopman Alexander Sturkop, Sint Antoniesbreestraat.
  • Toelichting m.b.t. tot de woning (G - Leprozengracht 21 - 348 - 10) van Engel Mozes Hond: op 14 juni 1849 - Haar helft van huis en erf aan de Leprozengracht of Joode Stroomarkt, het vijfde huis van de Lange Houtstraat, wijk 14, nummer 4334, kadaster sectie H, nummer 231, met geen precario belast. Verkregen uit de erfenis van haar ouders, die dit perceel via 'ordinaris opdragtbrief' op 27-11-1800 hadden gekocht, verleden voor de leden van het toenmalig committé van justitie der stad. Niet met hypotheek belast geweest. Clara en Hannaatje Mozes de Hond waren door hun ouders geprelegateerd via testamenten en onderhandse akte van scheiding d.d. 25-5-1835. Verkocht voor 470 gulden, gekocht door Koopman Alexander Sturkop, Sint Antoniesbreestraat.
  • Toelichting m.b.t. tot de woning (G - Sint Antoniesbreestraat 43 - 110 - 98) van Engel Mozes Hond: op 14 juni 1849 - Haar helft van huis en erf aan de Sint Antoniesbreestraat, derde huis van de Sint Antoniessluis, wijk 13, nummer 3894, kad.sectie G, nummer 2946. Dit is de Sint Antoniesbreestraat 43. Het perceel was in Clara's bezit gekomen uit de erfenis van haar ouders, die dit via 'ordinaris opdragtbrief' op 11-5-1810 in eigendom verkregen, verleden voor de schepenen der stad. Niet met hypotheek belast geweest. Clara en Levie Mozes de Hond waren door hun ouders geprelegateerd via testamenten en onderhandse akte van scheiding d.d. 25-5-1835. Verkocht voor 2150 gulden, via een makelaar gekocht door Sander Salomon van Raap en Abraham Salomon van Raap, kooplieden, beiden Zwanenburgwal 1, bij de Vlooijenburgergracht.
  • Clara Mozes Hond is begraven op 17 juni 1849 te Muiderberg (Joodse begraafplaats Muiderberg) (Op 17 juni 1849 Clara Moses Hond, vrouw van Zelig Hond, aldaar begraven. Zelig is synoniem voor Salomon; volgens bron 1906 was haar in leven beklede functie: vrouw doodgravers college - Volgens bron 1213 werd zij begraven als Clara alias Egla Mozes de Hond alias Haag, vrouw van Zelig Hond).
  • Toelichting/commentaar - Zij stond bekend als 'vrouw doodgravercollege'. Vlak voor de begrafenis reinigen leden van het doodgravercollege - de zogenoemde chevre kadisja = heilige groep - het lichaam tijdens de rituele wassing. Ze gieten kommen water uit over de overledene, waarbij het lichaam in lakens gehuld blijft. Mannen wassen alleen mannen, vrouwen uitsluitend vrouwen. De rabbijn is lid van de chevre kadisja. Een gestorvene krijgt na de wassing een handgemaakt wit katoenen kleed aan. Ook de kist, van vurenhout, is voor iedereen hetzelfde.
  • Woont te Amsterdam vermeld op 6 februari 1850 als erflater - Er werd een scheidingsakte (van de nalatenschap) opgemaakt, in tegenwoordigheid van een kantonrechter. De comparanten, de persoons- en woongegevens en die van het onroerend goed zijn niet anders dan genoemd in bron 864. Met uitzondering van: Aaltje Levie Rozelaar, woont aan de Zwanenburgwal. Comparant 6 is de advocaat Mr. Julius Penner, (woont Oude Zijds Voorburgwal), op 22-1-1850 benoemd tot deelvoogd van de acht minderjarige kinderen van wijlen Mozes Salomon Hond en Aaltje Levie Rozelaar. Clara had op 13-6-1849 haar testament opgemaakt en dit de volgende dag met de dood bevestigd. Daarna zijn opeenvolgend komen te overlijden: Haar zoon Mozes Salomon Hond op 22 juni 1849. Haar zoon Samuel Salomon Hond op 15 juli 1849. Er waren een nagelaten inventaris en onroerende goederen vastgesteld, waaronder: De kleding en sieraden hadden een waarde van 542,80 gulden. De diamanten oorringen ad. 150 gulden. De bij het huwelijk ingebracht som ad. 600 gulden. Het erfdeel van haar beide ouders ad. 7850 gulden. Een schuldvordering op Levie Mozes Hond ad. 650 gulden. Een verrekening van ontvangsten en uitgaven ad. 3038,10 gulden. Het totaal van de deelbare baten kwam op 12830,90 gulden. Salomon Hartog Hond hield zijn deel en het vruchtgebruik, ook van delen van de erfenis van zijn kinderen. De kinderen erfden als volgt: Levie Salomon Hond: ruim 1000 gulden aan roerende erfenis en bijna 350 gulden aan onroerende erfenis. Jacob Salomon Hond: dito. Weduwe Aaltje Levie Rozelaar: ruim 700 gulden aan roerende erfenis. Levie Mozes Hond: zijn negende deel van roerende en onroerende erfenis 132,14 gulden. Aan de acht broers en zussen van Levie Mozes Hond: hun negende deel van roerende en onroerende erfenis; elk 132,14 gulden. Aan Naatje en Hartog Salomon Hond, elk bijna 950 gulden. Meriam Salomon Hond: roerende en onroerende erfenis ruim 2000 gulden. Sara Salomon Hond: roerende en onroerende erfenis bijna 1900 gulden. Maria Hond: roerende en onroerende erfenis bijna 1200 gulden. Salomon Samuel Hond en Samuel Hond samen bijna 1200 gulden. De weduwnaar Salomon Hartog Hond verplicht zich van de onder zich berustende 8450 van het erfdeel uit de ouders van zijn vrouw elk half jaar de erfgenamen een rente van 5% uit te keren. Ter zekerheidstelling neemt hij op dit bedrag een hypotheek op de roerende goederen: Huis en erf aan de Zwanenburgwal tussen de Rotterdamse brug en de Lange Houtstraat, wijk 14, nummer 4256, kadaster sectie H, nummer 137. Huis en erf aan de Leprozengracht, het tweede huis van het plein bij de Blaauwbrug, wijk 14, nummer 4458, kadaster sectie H, nummer 1254. De scheiding is nu: Aan Salomon Hartog Hond, het vruchtgebruik van zijn vrouw's erfdeel: ruim 3050 gulden. Aan de andere erfgenamen: zie boven.
   ongedateerd
  • Alias Egla Haag - Volgens Moshe Mossel.
  • Alias Clara - Volgens Moshe Mossel.

Eigen code:

V-3 schoonmoeder

Beschrijving

Het was aanvankelijk niet duidelijk dat Engel en Clara dezelfde persoon waren, maar uit “Joodse voornamen in Amsterdam” (exemplaar in mijn collectie) blijkt dat deze namen synoniem zijn


Woonplaatsen

  in 1833     getuige aangifte geboorte     Amsterdam     Zwanenburgwal
  in 1849     annonce overlijden     Amsterdam    
  in 1849     topografie     Amsterdam     Zwanenburgwal 47 - 50 - 14
  in 1849     topografie     Amsterdam     Leprozengracht 21 - 348 - 10
  in 1849     topografie     Amsterdam     Sint Antoniesbreestraat 43 - 110 - 98
  in 1849     overlijden     Amsterdam    

Bronnen


Creative Commons-Licentie
2018, J. Sturkop